24 sie Grafika generowana przez AI w materiałach marketingowych
Potrzebujesz atrakcyjnej grafiki do materiałów marketingowych? Niezależnie, czy tworzysz dla siebie czy dla kontrahenta, wiesz, że dobra grafika może być kluczem do dobrej sprzedaży. Nie chcesz sięgać po cudze utwory, nie masz też zasobów na przygotowanie własnych. Czy grafika generowana przez AI może w takiej sytuacji pomóc? Tak, ale warto pamiętać, że nie zawsze możesz powiedzieć, że jesteś jej autorem lub autorką. Sprawdź, czy Twoja umowa z kontrahentem pozwala na wykorzystanie grafiki wygenerowanej przy użyciu sztucznej inteligencji.
Łatwe i szybkie tworzenie ciekawych grafik to możliwość, którą oferują takie narzędzia jak Midjourney, OpenAI DALL-E czy Stable Diffusion. Wystarczy, że opiszesz, co ma się pojawić w wynikach ich pracy, et voila!
Jak wygląda autorstwo takich grafik? Jest to trochę bardziej skomplikowane niż korzystanie z darmowych zdjęć do użytku komercyjnego.
Jeżeli swój wkład sformułujesz szczegółowo i sztuczna inteligencja nie wyręczy Cię w podejmowaniu indywidualnych i twórczych wyborów, będziesz autorem grafiki, która powstanie na bazie tego wkładu. Jeżeli jednak polecenie będzie niewystarczająco wyraźne i narzędzie AI będzie dokonywało „twórczych” wyborów, efekt znajdzie się poza ochroną prawa autorskiego. Nie będzie to wytwór człowieka[1].
W przypadku „dziurawego” polecenia (gdy nie wszystkie elementy grafiki zostaną przez Ciebie zdefiniowane, co ma miejsce najczęściej), takie dzieło będzie chronione, ale będziesz miał prawo wyłącznie do tych elementów, które jasno i wyczerpująco opiszesz. Podobnie jest w przypadku każdego innego utworu – stwierdzenie, że utwór podlega ochronie jest pewnym uproszczeniem. Chroniony jest tylko Twój indywidualny i twórczy wkład.
Przykładowo, w książce często spis treści lub indeks będą elementami niechronionymi. Okoliczność, czy jesteś autorem grafiki, w której korzystasz, czy też znajduje się ona w domenie publicznej, może mieć istotne znaczenie dla Twojego kontrahenta. Z różnych powodów (przykładowo, podatkowych) może on oczekiwać, że rezultat zamówionej u Ciebie pracy będzie chroniony jako własność intelektualna.
Grafika generowana przez AI a regulaminy i umowy
Przed skorzystaniem z narzędzi do generowania obrazów zapoznaj się z zasadami korzystania z nich (terms of service). W większości przypadków użytkownik udziela właścicielom programu niewyłącznej licencji na korzystanie z jego wkładu oraz wytworzonej grafiki. Nie ma to zazwyczaj wpływu na to, jak Ty używasz stworzonego w programie obrazu.
Może to być ważne, jeżeli:
- chcesz, aby program stworzył grafikę w oparciu o cudze utwory (utwór zależny),
- przygotowujesz materiał na zamówienie kontrahenta, a umowa z nim zawiera postanowienie, w którym oświadczasz, że przekazane mu dzieło nie jest przedmiotem praw ani zobowiązań wobec osób trzecich.
W pierwszym przypadku powinieneś najpierw uzyskać zgodę twórców wkładu na rozpowszechnianie grafiki stworzonej na ich bazie. W drugim – należałoby zmienić umowę.
Postanowienie takie samo w sobie nie tworzy zobowiązania, czyli jego niezgodność z rzeczywistością nie rodzi konsekwencji prawnych. Jest to oświadczenie wiedzy i oznacza, że według Twojej wiedzy, nikt nie ma praw ani roszczeń do tych materiałów. Jeśli okaże się, że nie jest to prawda, nie poniesiesz odpowiedzialności. Co innego, jeżeli obok tego postanowienia jest zastrzeżenie kary umownej za oświadczenie nieprawdy. Postanowienie o karze umownej wyraża Twoją zgodę na jej zapłatę, jeżeli okaże się, że oświadczyłeś nieprawdę[2].
Obowiązek informacyjny
Wymóg informowania, że dana treść powstała przy użyciu generatywnej AI, znalazł się w projekcie Al Act przyjętym przez Parlament Europejski 14 czerwca 2023 roku[3]. Obecnie trwają negocjacje z państwami członkowskimi dotyczące ostatecznego kształtu tego aktu.
Niezależnie od tego, czy taki obowiązek będzie wynikał z finalnej treści AI Act, zwróć uwagę, że w wielu środowiskach (m.in. radców prawnych) wskazuje się, że poinformowanie o autorstwie AI fakcie stanowi dobrą praktykę branżową. Zatajenie tej okoliczności może zostać uznane za nieetyczne. Z tego powodu warto wprost informować, że grafika generowana przez AI znalazła się w projekcie marketingowym, nawet jeżeli nie wynika to jeszcze z przepisów.
Grafika generowana przez AI – podsumowanie
Jeśli nie masz pewności, czy możesz wykorzystać grafikę stworzoną przy pomocy narzędzia takiego jak Midjourney, DALL-E czy Stable Diffusion w materiałach promocyjnych, zwłaszcza tworzonych na zamówienie kontrahenta, warto zwrócić się o wsparcie do specjalistów z zakresu prawa własności intelektualnej. Eksperci zweryfikują zasady korzystania z takiego narzędzia w świetle obowiązujących przepisów prawa. Sprawdzą również, czy masz odpowiednie uprawnienia do grafiki. Uzyskasz też podpowiedź, jak ewentualnie zmienić umowę z kontrahentem, aby wyeliminować ryzyko jej naruszenia.
[1] Przy założeniu, że skorzystasz z narzędzia będącego sztuczną inteligencją a nie wyłącznie zaawansowanym algorytmem odtwarzającym wprowadzone do niego dane w różnych, uprzednio zdefiniowanych konfiguracjach.
[2] Wyrok SN z 8 marca 2013 roku, III CSK 193/12, chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/Orzeczenia2/III%20CSK%20193-12-1.pdf
[3] https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/society/20230601STO93804/eu-ai-act-first-regulation-on-artificial-intelligence?&at_campaign=20226-Digital&at_medium=Google_Ads&at_platform=Search&at_creation=RSA&at_goal=TR_G&at_advertiser=Webcomm&at_audience=ai%20eu&at_topic=Artificial_intelligence_Act&at_location=PO&gclid=Cj0KCQjw2qKmBhCfARIsAFy8buJDwjcmBziEZmwrf1OYmETjimXhwWlTpH7nsOYgrgGMvdiCy7kmrrkaAlbkEALw_wcB
