31 mar Wzór przemysłowy, czyli jak chronić design
Ochronę marki towarów zapewnia rejestracja znaku towarowego. W jaki sposób można chronić wygląd zewnętrzny produktów? W tym zakresie istotną rolę odgrywa rejestracja wzoru przemysłowego.
Wzór przemysłowy, czyli wygląd zewnętrzny produktu
Co to jest „wzór przemysłowy”? Wzór przemysłowy to nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, fakturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację[1].
Wzór przemysłowy:
- stanowi postać wytworu,
- jest nowy,
- posiada indywidualny charakter.
Wzór przemysłowy – przykłady
Typowymi przykładami wzorów przemysłowych są:
- biżuteria, na przykład kolczyki,
- meble, na przykład fotel,
- akcesoria elektroniczne, na przykład przenośny odtwarzacz muzyki,
- wzornictwo.
Oprócz tego, do ochrony można zgłosić także mniej oczywiste wytwory – na przykład graficzny interfejs użytkownika.
Jak chronić design i ile trwa rejestracja wzoru przemysłowego?
Urząd Patentowy RP (UPRP) udziela prawa z rejestracji wzoru przemysłowego. Aby ubiegać się o ochronę, należy złożyć w UPRP podanie i ilustracje wzoru oraz wnieść stosowną opłatę. Procedura rejestracji jest szybka – trwa około 4 miesięcy.
O ochronę można się także ubiegać na szczeblu unijnym. Rejestracja wzoru wspólnotowego w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) oznacza ochronę wzoru we wszystkich państwach członkowskich. Aby dokonać rejestracji należy złożyć w EUIPO wniosek wraz z wyraźnym przedstawieniem wzoru oraz wnieść opłatę. W przypadku tego zgłoszenia udzielenie ochrony następuje jeszcze szybciej – cała procedura trwa około 2 tygodni.
Wzór przemysłowy – czas ochrony
Zarówno w Urzędzie Patentowym RP jak i w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej, ochrona wzoru może trwać do 25 lat od daty zgłoszenia. Termin ten dzieli się na okresy trwające 5 lat, a warunkiem kontynuacji ochrony jest wnoszenie opłat za kolejne okresy.
Po co chronić design?
Warto się zdecydować na rejestrację wzoru przemysłowego, ponieważ nie ulega wątpliwości, że wygląd przedmiotów, którymi się otaczamy, jest bardzo istotny. Najczęściej odpowiada on za ich popularność i warunkuje odniesienie przez dany towar sukcesu rynkowego. Co w przypadku, kiedy konkurenci kopiują unikalny wygląd produktów?
W prawie funkcjonują przepisy, które zabezpieczają interesy producentów i projektantów w zakresie wyglądu ich wytworów. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji przewiduje, że naśladownictwo produktów, polegające na wprowadzającej klientów w błąd reprodukcji zewnętrznej postaci produktów, stanowi czyn nieuczciwej konkurencji[2]. Jeżeli ktoś kopiuje wygląd Twoich produktów, wprowadzając klientów w błąd, możesz starać się uniemożliwić mu to na gruncie tej ustawy.
Ochrona wzoru przemysłowego jest innym rodzajem zabezpieczenia wyglądu produktów przed ich skopiowaniem przez konkurentów. Rejestracja w Polsce daje uprawnionemu prawo wyłącznego korzystania ze wzoru w sposób zarobkowy lub zawodowy na terenie całego kraju[3]. Z kolei zgodnie z prawem unijnym, rejestracja wzoru wspólnotowego obejmuje teren całej Unii Europejskiej i przyznaje jego właścicielowi wyłączne prawo do jego używania i równocześnie zakazywania używania osobom trzecim, które nie mają jego zgody[4].
Wzór przemysłowy – czy warto rejestrować?
Wzór przemysłowy zdecydowanie warto zarejestrować. Powinien o to zadbać każdy producent i projektant. Ochrona designu przełoży się na zwiększenie zysków, bo produkt będzie unikalny i zabezpieczony przed kopiowaniem lub nawet nieumyślnym naśladownictwem. Taka inwestycja pozwala zwiększyć konkurencyjność. Dotyczy to wielu branż – od sektora spożywczego, przez branżę mody, aż po IT. Rejestracja wzoru powinna być nie tylko elementem strategii prawnej, ale także marketingowej, wspierającej sprzedaż.
Decydując się na ochronę designu warto skorzystać ze wsparcia profesjonalnego pełnomocnika. Nasza kancelaria zajmuje się prowadzeniem postępowań rejestrowych oraz sporządzaniem analiz prawnych obejmujących między innymi ocenę legalności stosowania wzoru i jego zdolności rejestrowej. Dzięki temu, Klient może mieć pewność, że zgłoszenie zostanie prawidłowo przygotowane i postepowanie rejestrowe zakończy się sukcesem.
[1] Art. 102 Prawa własności przemysłowej (Dz. U. z 2021 r. poz. 324).
[2] Art. 13 Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2020 r. poz. 1913).
[3] Art. 105 ust. 2 Prawa własności przemysłowej (Dz. U. z 2021 r. poz. 324).
[4] Art. 1 ust. 3; art. 19 Rozporządzenia Rady (WE) NR 6/2002 z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów wspólnotowych.
