02 sie Znak towarowy – co to jest i dlaczego należy go chronić?
Każdy przedsiębiorca powinien być świadom tego, że własną markę należy chronić. Prawna ochrona marki staje się coraz bardziej powszechna i korzysta z niej coraz większa liczba firm. Warto zatem wiedzieć w jaki sposób uzyskać ochronę. Skutecznym narzędziem, które pozwala na zabezpieczenia marki jest prawo ochronne przyznawane na znak towarowy. Poniżej zebraliśmy najczęstsze pytania, z którymi spotykamy się w naszej pracy.
Czym jest znak towarowy?
Definicję znaku towarowego wskazuje prawo własności przemysłowej:
Znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa [1].
Powyższa definicja może wydawać się skomplikowana. Wyjaśnić więc należy dwie kwestie:
- Zgodnie z ustawowym wymogiem, znak towarowy musi być przedstawiony w formie graficznej. Oznaczenie musi mieć więc konkretną formę – najczęściej słowną, słowno-graficzną, graficzną lub przestrzenną. Znakiem towarowym może być więc wyraz, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna (np. forma towaru czy opakowania), ale także melodia lub inny sygnał dźwiękowy. Możliwości w tym zakresie jest wiele.
- Znak towarowy musi posiadać tzw. zdolność odróżniającą, czyli przekazywać informację o pochodzeniu towaru z określonego przedsiębiorstwa. Innymi słowy, znak towarowy musi umożliwiać identyfikację towarów w obrocie, czyli posiadać pewne cechy charakterystyczne, które mogą utkwić w pamięci kupujących [2].
Praktyczne znaczenie znaku towarowego
Podstawową funkcją znaku towarowego jest odróżnianie towarów lub usług jednego przedsiębiorstwa od towarów i usług innych przedsiębiorstw. Dzięki dobremu znakowi towarowemu przedsiębiorstwa stają się bardziej rozpoznawalne, a konsumenci zaczynają je kojarzyć. Często znaki towarowe stają się tak rozpoznawalne, że ich obecność może mieć wartość promocyjną. Widocznie zarysowana jest więc funkcja reklamowa znaku towarowego. Prócz tego, znak towarowy pełni też funkcję informacyjną i funkcjonalną.
Najważniejszą funkcją zarejestrowanego znaku towarowego jest możliwość używania go na zasadach wyłączności.
Czy znak towarowy to tylko nazwa i logotyp?
Niekoniecznie. Coraz częściej także inne elementy wyróżniające i identyfikujące przedsiębiorstwo są rejestrowane jako znaki towarowe. Głośną sprawą z ostatnich tygodni było stwierdzenie przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, że czerwona podeszwa w butach marki Louboutin może być w taki sposób chroniona. Nie jest to pierwszy tego typu przypadek, biorąc pod uwagę, że od wielu lat jako znaki towarowe rejestruje się także kolory. Przykładami mogą tu być chociażby kolor lila kojarzony z marką Milka czy jasnożółty kolor karteczek samoprzylepnych Post-it. Jako znaki towarowe bywają także rejestrowane kształty produktów. Klasycznym przykładem przestrzennego znaku towarowego jest butelka coca-coli. Jest nim również kształt ludzika LEGO, a nawet wygląd sklepu APPLE oraz wygląd stacji benzynowej ORLEN.
Ile trwa ochrona znaku towarowego?
Ochrona przyznana na znak towarowy zasadniczo trwa 10 lat. Istnieje możliwość jej przedłużenia na kolejne okresy dziesięcioletnie. Nie ma żadnego limitu dotyczącego przedłużania ochrony znaku na kolejne okresy. Najstarsze znane znaki towarowe są przedłużane nieustannie od ponad 100 lat. To właśnie między innymi w tym wyraża się siła rejestracji znaku towarowego.
Dlaczego znak towarowy warto chronić?
Posiadanie marki to dopiero połowa sukcesu. Aby dobrze spełniała ona swoje funkcje, powinniśmy ją również odpowiednio chronić .
Dzięki uzyskaniu prawa ochronnego (rejestracji) nabywa się prawo do wyłącznego używania znaku towarowego na terenie całej Polski w sposób zarobkowy lub zawodowy. Pozwala to między innymi chronić markę przed używaniem podobnych oznaczeń na towarach tego samego rodzaju. Dzięki temu minimalizujemy ryzyko pomylenia naszej marki z inną. Czasami uzyskana ochrona prawna jest nawet jeszcze szersza.
Jak zyskać ochronę znaku towarowego w Polsce?
Najprostszym sposobem ochrony znaku towarowego w Polsce jest dokonanie zgłoszenia w Urzędzie Patentowym RP. Zgłoszenie to jednak dopiero początek drogi.
Urząd Patentowy weryfikuje znak. Jeśli zachodzą wszystkie przesłanki wymagane przez ustawę, brak jest przeszkód rejestracyjnych, a do zgłoszenia nie wpłynie sprzeciw, Urząd Patentowy wydaje decyzję o udzieleniu ochrony. Urząd Patentowy może również wydać decyzję odmowną, jeśli zachodzą przesłanki uzasadniające odmowę.
Całość procedury rejestracji trwa zwykle ok. 6 – 9 miesięcy. Koszt rejestracji znaku towarowego zwykle ok. 1,5 tysiąca do 3 tysięcy złotych.
W czym może pomóc Kancelaria patentowa?
Kancelaria patentowa pomaga przedsiębiorcom zastrzec znak towarowy w odpowiednim urzędzie. Zespół rzeczników patentowych kompleksowo zajmuje się całością zagadnień związanych z ochroną prawną marki. Czasami może też pomóc stworzyć dobry znak towarowy.
Kancelaria patentowa przeprowadza swoich Klientów „za rękę” przez procedurę rejestracji znaku towarowego, udzielając wsparcia na każdym jej etapie. Zdarza się, że jest to droga czasochłonna i skomplikowana – dobrze więc mieć oparcie w specjalistach.
Kancelaria patentowa pomaga Klientom już od samego początku rejestracji. Współpraca z rzecznikiem patentowym umożliwia m.in. weryfikację czy dany znak towarowy ma w ogóle szansę na rejestrację… czy też może należy nie tracić czasu i pomyśleć o innym znaku.
Ponadto, rzecznicy patentowi, podobnie jak adwokaci i radcowie prawni, mogą reprezentować swoich Klientów w sporach o znaki towarowe.
Jeśli poważnie myślimy o uzyskaniu ochrony prawnej na nasz znak towarowy z pewnością warto zasięgnąć porady rzecznika patentowego.
Znak towarowy – istotny element identyfikacyjny każdej nowoczesnej marki
Firmy, które chronią swoje znaki towarowe mogą spać spokojnie. W przypadku naruszenia ich znaku towarowego, mają prawo do ubiegania się o odszkodowanie. Mogą również starać się o unieważnienie znaku towarowego konkurenta, jeśli jest zbyt podobny do ich własnego. Mogą walczyć z wykorzystaniem znaku towarowego w reklamie kontekstowej. Mogą go wreszcie licencjonować. To tylko niektóre z korzyści płynących z uzyskania ochrony prawnej na znak towarowy.
W wielu przypadkach nie warto zastanawiać się, czy rejestrować znak towarowy. Zwykle po prostu należy to zrobić – i to jak najszybciej. Koszty rejestracji znaku są dużo niższe niż koszty jego późniejszej zmiany. Charakterystyczny i odpowiednio chroniony znak towarowy może w dużej mierze przyczynić się do sukcesu komercyjnego marki.
[1] Art. 120 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz.U. 2017 poz. 776)
[2] Wyrok WSA w Warszawie z dn. 5 marca 2014 r., sygn. VIII SA/Wa 141/14, Legalis
