31 paź Dlaczego rzecznik patentowy jest najlepszym doradcą patentowym?
Terminu „doradca patentowy” używa się często w stosunku do osób zajmujących się zawodowo ochroną praw własności intelektualnej. Będą to przede wszystkim rzecznicy patentowi, ale też adwokaci i radcowie prawni. Coraz więcej jest jednak doradców bez jakichkolwiek uprawnień zawodowych.
W tym artykule pokażę, jakie przewagi nad innymi specjalizacjami ma skorzystanie z pomocy rzecznika patentowego. Pakiet tych informacji polecam szczególnie osobom, które dopiero startują z budowaniem portfolio praw własności intelektualnej i chcą zorientować się w możliwych na rynku opcjach.
Proces kształcenia doradcy patentowego
Rzecznik patentowy to osoba, która zdobyła uprawnienia zawodowe poprzez odbycie aplikacji rzecznikowskiej zakończonej zdanym egzaminem zawodowym. Aplikacja rzecznikowska obejmuje 3 lata doskonalenia zawodowego w wąskiej dziedzinie prawa własności intelektualnej. Na aplikację przyjmowane są osoby o wykształceniu prawnym bądź technicznym.
Znajomość technicznej strony wynalazków w połączeniu ze znajomością prawa własności intelektualnej jest kluczowa przy opracowywaniu opisu wynalazków czy też uzyskiwaniu ich ochrony. Rzecznik patentowy to jedyny prawniczy zawód zaufania publicznego, do którego otwarta jest ścieżka zarówno dla prawników, jak i inżynierów.
Adwokaci i radcowie prawni w toku swoich aplikacji odbywają doskonalenie zawodowe z wielu różnych dziedzin prawa. Własność intelektualna stanowi zaledwie kilka godzin doskonalenia w toku ich aplikacji.
Osoby bez uprawnień zawodowych zwykle nie odbyły żadnego szkolenia w tematyce prawa własności intelektualnej. Często tacy doradcy to inżynierowie bądź prawnicy, którzy są miłośnikami prawa własności intelektualnej. Należy jednak zwrócić uwagę, że osoby te nie mają potwierdzenia swoich umiejętności w postaci tytułu zawodowego.
Dobry doradca patentowy powinien nie tylko doradzać, ale też reprezentować
Jedyną osobą, która może reprezentować klientów w postępowaniu zgłoszeniowym w sprawach wynalazków i wzorów użytkowych jest rzecznik patentowy[1]. Pozostali doradcy patentowi mogą jedynie doradzać swoim klientom z tylnego fotela, a ciężar korespondencji z urzędem i zarządzania terminami zostaje przy kliencie. To szczególnie uciążliwe, jeśli nie masz wewnętrznych specjalistów ds. własności intelektualnej lub nie chcesz poświęcać na to zagadnienie dużo czasu.
Adwokaci i radcowie prawni mogą reprezentować swoich klientów w sporach dotyczących wynalazków i wzorów użytkowych. Wiedza i doświadczenie, którą nabywa się podczas postępowania zgłoszeniowego jest jednak bezcenna przy sporach. Bez tej wiedzy trudno o dobrą interpretację zastrzeżeń lub dostrzeżenie szans związanych z unieważnieniem błędnie udzielonego patentu.
Doradca patentowy i zawód zaufania publicznego
Osoby wykonujące zawód zaufania publicznego są zobowiązane do zachowania w poufności wszystkich informacji, które pozyskały w toku wykonywania zleceń dla swoich klientów. Ponadto, są zobowiązane do przestrzegania zasad etyki wykonywania zawodu. W przypadku rzeczników patentowych i aplikantów rzecznikowskich[2], za zawinione, nienależyte wykonywanie zawodu rzecznika patentowego grozi odpowiedzialność dyscyplinarna[3] [4].
Co to oznacza w praktyce? Jeśli rzecznik patentowy wykonał zlecone zadanie nierzetelnie, bądź popełniając poważne błędy grozi mu nagana, kara pieniężna bądź nawet zawieszenie czy pozbawienie prawa do wykonywania zawodu rzecznika patentowego.
Osoby nie wykonujące zawodu zaufania publicznego nie odpowiadają dyscyplinarnie za nienależyte doradztwo, ani też nie są zobowiązane do zachowania w poufności informacji uzyskanych od swoich klientów. Osoby te najczęściej też nie mają wykupionego ubezpieczenia. To wszystko zwiększa ryzyko po stronie klienta.
Rzecznik patentowy zna język opisów patentowych
W biznesie znane są różne podejścia do praw własności intelektualnej i jej ochrony. Zdarzają się przypadki badań patentowych oraz prób uzyskiwania praw wyłącznych przez osoby bez uprawnień zawodowych czy samych klientów.
Warto jednak zwrócić tu uwagę, że o ile prawo nie nakazuje korzystania z pomocy specjalistów[5], [5] to taka pomoc może okazać się kluczowa, gdyż język patentowy jest językiem odmiennym od czystego języka technicznego i dość specyficznym.
Opis wynalazku pisany językiem patentowym jest dla inżyniera czy prawnika bez uprawnień często niezrozumiały pomimo posiadania dużej wiedzy w danej dziedzinie, gdyż występują w nim różnego typu powtórzenia, a struktura opisu wynikająca z przepisów jest sztywna.
**
Wielokrotnie stykamy się ze sprawami, które prowadziły wcześniej osoby bez uprawnień zawodowych. Często taka “pomoc” kończy się odmową udzielenia patentu lub umorzeniem postępowania. Takie sprawy są najczęściej już nie do odratowania, ponieważ z chwilą publikacji błędnie dokonanego zgłoszenia wynalazku staje się on częścią domeny publicznej. Nie można skutecznie zgłosić go ponownie.
Podsumowując, jeśli w Twoim przedsiębiorstwie zaistniała potrzeba zasięgnięcia porady dotyczącej własności intelektualnej, wybierz rozważnie. Wybór pomiędzy doradcami patentowymi o różnych uprawnieniach powinien być przemyślany i uwzględniać wszystkie konsekwencje błędnego wyboru. Warto poświęcić czas na zbadanie rynku, zweryfikować rankingi, bądź poszukać rekomendacji.
Pamiętaj, że kontakt ze specjalistą jest swojego inwestycją, która w dłuższej perspektywie potrafi zaoszczędzić trud, wysiłek, nerwy i pieniądze.
[1] Ustawa z dnia 20 czerwca 2000r. Prawo własności przemysłowej (Dz.U. z 2023 r. poz. 1170, dalej zwana „PWP”), art. 236 ust. 1
[2] Ustawa z dnia 11 kwietnia 2001 r. o rzecznikach patentowych (Dz. U. Nr 49, poz. 509), art. 1
[3] Załącznik do uchwały nr 4 Nadzwyczajnego XIII Krajowego Zjazdu Rzeczników Patentowych z dnia 22 maja 2021 roku, link
[4] Ustawa z dnia 11 kwietnia 2001 r. o rzecznikach patentowych (Dz. U. Nr 49, poz. 509), art. 57, 68
[5] art. 235 pkt. 2, PWP
