29 cze Rzecznik patentowy a prawo autorskie
O tym kim jest i czym zajmuje się rzecznik patentowy pisaliśmy na naszym blogu już jakiś czas temu. Zgodnie z ustawą o rzecznikach patentowych zawód ten polega na świadczeniu pomocy prawnej i technicznej w sprawach własności przemysłowej (wynika to z artykułu czwartego ustawy). Rzecznik patentowy może występować w charakterze pełnomocnika w postępowaniu przed Urzędem Patentowym, sądami i organami orzekającymi w sprawach własności przemysłowej.
Od 1 lipca 2020 r., w związku z wejściem w życie ustawy nowelizującej kodeks postępowania cywilnego (kpc), rzecznik patentowy będzie mógł występować w charakterze pełnomocnika w postępowaniu cywilnym także w sprawach własności intelektualnej innych niż sprawy własności przemysłowej.
Sprawy własności przemysłowej, sprawy własności intelektualnej – czym są?
Obecnie, zgodnie z art. 87 § 1 kpc pełnomocnikiem działającym przed sądem może być adwokat lub radca prawny. W sprawach własności przemysłowej może nim być także rzecznik patentowy. Do spraw własności przemysłowej zalicza się przede wszystkim sprawy dotyczące wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych, a także sprawy z zakresu nieuczciwej konkurencji.
Jeśli chodzi o sprawy dotyczące zwalczania nieuczciwej konkurencji, Sąd Najwyższy już dawno, w wyroku z 13 marca 2008 r. (III CSK 337/07), potwierdził, że rzecznik patentowy może być pełnomocnikiem procesowym w każdej takiej sprawie.
Do pewnego czasu istniały wątpliwości co do tego, czy rzecznik patentowy może występować jako pełnomocnik w postępowaniu z zakresu praw własności przemysłowej i nieuczciwej konkurencji, jeśli sprawa dotyczy także sfery prawa autorskiego. Kwestię tę rozstrzygnęła uchwała Sądu Najwyższego z 26 lipca 2017 r. (III CZP 26/17). Sąd Najwyższy wskazał, że w sprawie o zwalczanie nieuczciwej konkurencji, której przedmiotem jest także roszczenie dotyczące naruszenia majątkowych praw autorskich do utworu, pełnomocnikiem procesowym może być także rzecznik patentowy.
Nowelizacja, której przepisy wejdą w życie 1 lipca 2020 r., wprowadza istotną zmianę w zakresie możliwości występowania rzeczników patentowych przed sądem. Zgodnie z wprowadzonym art. 872 § 1 kpc w sprawach własności intelektualnej obowiązywać będzie zastępstwo stron przez adwokatów, radców prawnych lub rzeczników patentowych. Sprawy właściwości intelektualnej natomiast obejmą swoim zakresem ochronę praw autorskich i pokrewnych, ochronę praw własności przemysłowej oraz ochronę innych praw na dobrach niematerialnych, a także sprawy o zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji i o ochronę dóbr osobistych. Oznacza to, że rzecznicy patentowi będą mogli reprezentować swoich klientów przed sądem także w sprawach związanych z ochroną praw autorskich nie tylko wtedy, kiedy sprawa taka będzie powiązana z zagadnieniem dotyczącym własności przemysłowej czy zwalczania nieuczciwej konkurencji.
Reprezentacja przez rzecznika patentowego w sporach o prawa autorskie
Nie ulega wątpliwości, że sprawy z zakresu własności przemysłowej oraz z zakresu prawa autorskiego często są ze sobą połączone. Przykładowo, przedmiot, który został zgłoszony i objęty ochroną jako wzór przemysłowy, może być przecież chroniony prawem autorskim bądź na gruncie przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Twórcy uzasadnienia projektu nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego także zwracali uwagę na różne rodzaje możliwych podstaw ochrony. Wskazywali, że często dochodzi do zatarcia granicy pomiędzy nimi.
Zmiany te przyjmujemy z radością. W praktyce rzecznicy patentowi nie tylko uczą się na aplikacji zagadnień prawa autorskiego, ale przede wszystkim w praktyce zajmują się nimi od wielu lat.
Rzecznicy odnotowali z ulgą nowelizację kpc. Pozostawia ona jednak pewne wątpliwości.
Nowelizacja kpc pociągnęła za sobą nowelizację ustawy o rzecznikach patentowych. Została ona znowelizowana w zakresie dodania do niej przepisu odpowiadającego nowym przepisom kpc. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu w postępowaniu cywilnym rzecznik patentowy będzie mógł występować w charakterze pełnomocnika również w postępowaniu w sprawach własności intelektualnej innych niż sprawy własności przemysłowej. Nie znowelizowano jednak ustawy w zakresie artykułu czwartego, który nadal wskazuje tylko na świadczenie pomocy w sprawach własności przemysłowej.
Można się więc zastanawiać na ile rzecznicy patentowi mogą zajmować się sprawami z zakresu prawa autorskiego niepozostającymi w związku z procesami sądowymi. Ich kompetencje w tym zakresie są jasne, więc brak takiej możliwości jest nielogiczny.
