27 paź Uwaga! Gra zawiera duże ilości IP!
Jak chronić prawa własności intelektualnej w grach komputerowych i gamedevie? Czy prawo autorskie chroni twórców gier komputerowych? Tym artykułem chcielibyśmy otworzyć mini-serię artykułów poświęconych tej właśnie tematyce.
Rzadko spoglądamy na gry w taki sposób. Tymczasem składają się one z wielu elementów podlegających ochronie. O czym dokładnie mówimy, gdy chcemy chronić prawa intelektualne w grach komputerowych?
Gry komputerowe a IP – co można chronić?
Gry to bardzo złożone produkty. Chronić można m.in. fabułę, nazwy lokacji, wygląd postaci, ścieżkę dźwiękową, interfejsy, czy silnik gry. Oczywiście przykłady można mnożyć, wchodząc głębiej w każdą produkcję. Kluczowe jednak jest pytanie: jak zapewnić ochronę wszystkim tym elementom? Pierwszym skojarzeniem może być prawo autorskie, ale nie tylko. Bardzo duże znaczenie ma też prawo własności przemysłowej.
Znaki towarowe w grach komputerowych
O znakach towarowych i o tym, dlaczego są takie ważne, pisaliśmy już niejednokrotnie. Co może chronić znak towarowy w grze komputerowej? Okazuje się, że wiele elementów – spójrzmy na praktykę w tym zakresie:
– imię bohatera: słowny znak towarowy GERALT OF RIVIA (EU-011918307),
– tytuł gry: słowno-graficzny znak towarowy (EU-017912301)
– logo producenta lub wydawcy: słowno-graficzny znak towarowy (EU-003308996),
– fragment rozgrywki: znak multimedialny (EU-017282203).
Jak widać znaki towarowe dla gier można stosować bardzo szeroko. Najciekawszym przykładem jest ten ostatni, dotyczący fragmentu rozgrywki. Co prawda w tym przypadku nie udało się zarejestrować znaku, wydaje się jednak, że istnieje bardzo duży potencjał dla podmiotów z branży, aby chronić swoje produkcje i zwalczać „klony gier”. Więcej o podstawach odmowy rejestracji tego znaku opowiemy w jednym z następnych wpisów, a już dzisiaj zachęcamy do zobaczenia w jakiej formie chciano zarejestrować mechanizm „Kill Cam” z gry Sniper Elite (link tutaj).
Wzory przemysłowe w grach komputerowych – ochrona
O przesłankach rejestracji wzoru przemysłowego oraz o tym, czym w ogóle jest wzór przemysłowy, pisaliśmy już na blogu w artykule Czym jest wzór przemysłowy. Przejdźmy zatem do konkretów. Jak wzory przemysłowe wykorzystuje się w grach komputerowych?
W pierwszej kolejności należy wskazać, że wzory przemysłowe mogą posłużyć dla ochrony urządzeń wykorzystywanych do grania np. wyglądu kontrolera do XBOX-a (001267231-0004).
To jednak nie jedyne zastosowanie dla wzorów przemysłowych. O ile tylko dany element spełnia wymagania stawiane wzorom przemysłowym (jest nowy i ma charakter indywidualny), to również może korzystać z ochrony. W branży gier można zaobserwować próby ochrony wyglądu inferejsów oraz postaci poprzez wzory przemysłowe. Przykładami mogą być wzory przemysłowe obejmujące wygląd postaci z gry studia Outfit7 Limited lub z gry Tearaway, a także ekran wyboru postaci z gry Tekken 6.
Patent na grę komputerową – ochrona patentowa dla gry
Spełnienie przesłanek ochrony patentowej przez grę komputerową jest bardzo trudne. Ochrona ta nie jest zbyt powszechna w branży. Zdarzają się jednak przykłady, które potwierdzają, że istnieje szansa na przejście całego procesu i uzyskanie ochrony. Udowodniło to m.in. Nintendo, które zarejestrowało wynalazek „Game machine and storage medium therefor”.
Należy jednak podkreślić, że uzyskanie ochrony patentowej jest długie i trudne. Wiele podmiotów z branży poległo w walce z urzędem. Jako przykłady można tutaj wskazać odmowę rejestracji patentu dotyczącego mechanizmu opadania obiektów w Tetrisie lub podświetlania zawodników w grze piłkarskiej studia Konami.
Prawo autorskie a gry komputerowe
Nie zawsze jednak istnieje potrzeba ochrony wszystkich elementów gry. Czasem wydaje się to niemożliwe, a przynajmniej pozbawione sensu z ekonomicznego punktu widzenia. Wyobraź sobie próbę ochrony każdego bohatera, każdego budynku, każdego pojazdu w grze pokroju Red Dead Redemption albo Cyberpunk 2077. Niezwykle trudne, a i po co?
W kontekście elementów niechronionych na gruncie prawa własności przemysłowej bardzo pomocne jest prawo autorskie. Chroni ono każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposoby wyrażenia (zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o prawy autorskim i prawach pokrewnych).
Ochrona prawnoautorska może więc objąć w szczególności postacie, ich wygląd, budowle tworzące świat gry, elementy ekwipunku, muzykę itd. Choć panuje widoczna tendencja do rozszerzającego rozumienia prawa autorskiego, to jednak pamiętajmy, że nie wszystko jest utworem i tym samym nie wszystko można chronić w ten sposób. Pojawienie się w dwóch grach z gatunku RPG „miecza zagłady” nie stanowi naruszenia praw autorskich, ponieważ tak prosta nazwa nie jest utworem. Oczywiście moglibyśmy inaczej ocenić sytuację, gdyby ten miecz w obu grach wyglądał identycznie.
Czy tajemnica przedsiębiorstwa zabezpiecza grę komputerową? Gry komputerowe a nieuczciwa konkurencja
Jak już wskazaliśmy wcześniej, nie wszystkie elementy gry można objąć ochroną na podstawie ustawy o własności przemysłowej lub o prawie autorskim. Do pewnych kwestii dotyczących gier komputerowych zastosowanie może znaleźć ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Dany element gry uzyska ochronę, o ile tylko spełnione zostaną przesłanki dla uznania, że objęty był tajemnicą przedsiębiorstwa – tj. stanowi informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą i pozostaje w tajemnicy.
Ochrona na gruncie ustawy zwalczaniu nieuczciwej konkurencji ma dwie istotne zalety:
- Co do zasady jest nieograniczona czasowo.
- Gwarantuje ochronę również dla elementów, których podmiot uprawniony nie chce ujawniać.
Należy pamiętać, że starając się o ochronę patentową, musimy wyjawić swój wynalazek. Może to być niekorzystne dla producentów i wydawców gier, w szczególności w kontekście pewnych rozbudowanych i oryginalnych rozwiązań technicznych wykorzystywanych w silnikach gier.
Jak chronić prawa IP w grach komputerowych? Ciąg dalszy nastąpi!
Efektywna i sensowna ochrona gier komputerowych jest trudna oraz wymaga dobrego planu. Istnieją jednak narzędzia prawne, które w tym pomagają. W następnych artykułach przedstawimy bliżej poszczególne sposoby ochrony i omówimy je na konkretnych przykładach z praktyki. Stay tuned!
