21 paź Czy pozycyjny znak towarowy musi odbiegać od normy?
Znaki pozycyjne jako rodzaj znaku towarowego dotychczas nie były zbyt popularne. Do tej pory zgłoszono w EUIPO 200[1] znaków tego rodzaju. Udzielono natomiast 54 prawa ochronne na takie znaki[2]. To naprawdę niedużo. Jak korzystać z pozycyjnych znaków towarowych? Może firmy do tej pory nie słyszały o znakach towarowych tego rodzaju? Niedawny wyrok Trybunału Sprawiedliwości dotyczący pozycyjnych znaków towarowych może to zmienić.
Zanim jednak przejdziemy do wyroku, warto wyjaśnić, czym są znaki pozycyjne. Zgodnie z art. 3 ust. 3 lit. D) Rozporządzenia Wykonawczego[3], znak pozycyjny polega na specyficznym sposobie nałożenia lub umieszczenia znaku na towarach. Znak przedstawia się poprzez złożenie reprodukcji, która odpowiednio określa pozycję znaku i jego rozmiar lub proporcje w odniesieniu do danych towarów.
Jak wygląda pozycyjny znak towarowy – przykład znaku pozycyjnego
Aby lepiej zrozumieć, jak takie znaki mogą wyglądać w rejestrze, warto zaprezentować przykład:
Znak towarowy Unii Europejskiej nr 017912403 – MUNICH
Źródło: https://euipo.europa.eu/eSearch/#details/trademarks/017912403
W takim znaku chroni się krzyżyk znajdujący się z boku ekspresu do kawy lub herbaty.
Skąd wzięła się stosunkowo nieduża liczba znaków towarowych, zgłoszonych jako znaki pozycyjne? Może ona wynikać stąd, że przed reformą prawa znaków towarowych, która weszła w życie 1 października 2017 r., można było co prawda zgłaszać tego typu znaki, ale oznaczano je jako „inne”. Jako przykład takiego innego znaku można zaprezentować taki znak:
Znak towarowy Unii Europejskiej nr 002195675 – bp
Źródło: https://euipo.europa.eu/eSearch/#details/trademarks/002195675
Trybunał Sprawiedliwości – pytanie dotyczące znaków pozycyjnych
W niedawnym wyroku[4] Trybunał Sprawiedliwości musiał odpowiedzieć na pytanie dotyczące właśnie znaków pozycyjnych. Pytanie dotyczyło kryteriów, które należy brać pod uwagę przy ocenie charakteru odróżniającego znaków pozycyjnych znajdujących się na autobusach szwedzkiej firmy. Poniżej przykłady tych znaków na autobusach:
Szwedzki Urząd Patentowy odmówił rejestracji znaków Aktiebolaget Östgötatrafiken. Jako podstawę odmowy wskazał, że kształt i kolor znaków nie odbiega w dostatecznym stopniu od tych stosowanych przez inne firmy transportowe. Stwierdził, że te oznaczenia nie będą w stanie odróżniać tego przedsiębiorstwa od innych przedsiębiorstw, czyli nie będą posiadały charakteru odróżniającego. Szwedzki Sąd potwierdził decyzję Urzędu. Kolejna instancja, czyli Sztokholmski Sąd Apelacyjny, miał wątpliwości co do zastosowania tak restrykcyjnych reguł oceny znaku. Postanowił więc zwrócić się do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniem prejudycjalnym zmierzającym do ustalenia, czy przy ocenie istnienia charakteru odróżniającego zgłoszonego znaku pozycyjnego określającego usługi należy wziąć pod uwagę :
- to, że znak ten nie jest niezależny od wyglądu przedmiotów wykorzystywanych do świadczenia tych usług,
- a jeżeli tak, to czy konieczne jest, aby odbiegał on znacząco od normy lub zwyczajów panujących w danym sektorze gospodarki.
Trybunał odpowiedział, że postrzeganie przez odbiorców oznaczenia jako przeznaczonego do stosowania na danym przedmiocie ma znaczenie dla jego oceny. Nie ma na nią natomiast wpływu to, czy oznaczenie odbiega od oznaczeń występujących już w danej branży.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości jako reklama pozycyjnych znaków towarowych
Teraz Sztokholmski Sąd Apelacyjny będzie musiał raz jeszcze ocenić tę sprawę. Tym razem nie weźmie pod uwagę nadmiernie restrykcyjnych kryteriów przyjętych przez poprzednie instancje.
Trudno w tej chwili stwierdzić, czy ten wyrok „poluzuje” praktykę udzielania praw ochronnych na pozycyjne znaki towarowe. Z pewnością jednak dzięki temu orzeczeniu więcej osób dowie się o istnieniu takich znaków towarowych. Możliwe też, że przybędzie zgłoszeń pozycyjnych znaków towarowych – właśnie od firm transportowych.
[1] https://euipo.europa.eu/eSearch/#advanced/trademarks/1/100/n1=MarkFeature&v1=Position&o1=AND&sf=ApplicationNumber&so=asc
[2] https://euipo.europa.eu/eSearch/#advanced/trademarks/1/100/n1=MarkFeature&v1=Position&o1=AND&n2=MarkCurrentStatusCode&v2=%22Registered%22&o2=AND&sf=ApplicationNumber&so=desc
[3] Rozporządzenie Wykonawcze Komisji (UE) 2018/626 z dnia 5 marca 2018 r. określające szczegółowe zasady wykonania niektórych przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1001 w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej oraz uchylające rozporządzenie wykonawcze (UE) 2017/1431.
[4] Wyrok Trybunału (dziesiąta izba) z dnia 8 października w sprawie C-456/19, Aktiebolaget Östgötatrafiken przeciwko Patent- och registreringsverket, ECLI:EU:C:2020:813.
