27 lis Rejestracja znaku towarowego w Chinach – jak wygląda, ile kosztuje, dlaczego warto?
W ostatnim czasie głośno jest o problemie masowej rejestracji znaków towarowych zagranicznych przedsiębiorców przez podmioty chińskie. Robią to w celu ich późniejszej odsprzedaży tym przedsiębiorcom, wchodzącym na rynek chiński. Stykają się z nim również właściciele polskich marek takich jak np. Wedel czy Mlekpol[1].
Na ten problem składa się kilka czynników. Po pierwsze, chiński rynek zbytu jest ogromny. Wielu lokalnie odnoszących sukces przedsiębiorców decyduje się prędzej czy później na wejście na ten rynek. Po drugie, sama rejestracja znaku na tym terytorium, o czym za chwilę, jest stosunkowo niedroga. Wreszcie, w Chinach stosuje się w sposób rygorystyczny zasadę first to file. Zakłada ona, że ten, kto pierwszy zgłosi znak, ten uznawany jest za jego właściciela.
Z tych powodów warto z wyprzedzeniem pomyśleć o rejestracji swojego znaku w Chinach. Ryzyko, że ubiegnie nas ktoś inny, jest tym większe, im większe są nasze wysiłki marketingowe w promocji znaku.
Jak zarejestrować znak towarowy w Chinach?
Znak towarowy w Chinach można zarejestrować poprzez system krajowy bądź w drodze międzynarodowej rejestracji, jeżeli wcześniej zgłosiło się tożsamy znak w tzw. urzędzie pochodzenia. Dla polskich przedsiębiorców jest nim Urząd Patentowy RP, bądź Urząd UE ds. Własności Intelektualnej – EUIPO)
Ochrona znaku w Chinach trwa 10 lat. W przypadku rejestracji międzynarodowej okres ten liczy się od daty jej dokonania, a przy znakach zgłoszonych w trybie krajowym – od daty rejestracji. Ochronę można przedłużać na kolejne 10-letnie okresy.
Ile kosztuje rejestracja znaku towarowego w Chinach?
W przypadku wyboru drogi krajowej konieczne będzie pośrednictwo lokalnego pełnomocnika. Procedura potrwa przynajmniej ok. 12 miesięcy. Po dokonaniu rejestracji otrzymuje się certyfikat, który stanowi dowód istnienia ochrony, przydatny podczas ewentualnych sporów.
Zgłoszenia znaku w każdej klasie dokonuje się oddzielnie. Opłata urzędowa za zgłoszenie obejmujące do 10 terminów wynosi 270 RMB, czyli ok. 155 PLN. Honorarium kancelarii chińskiej najczęściej waha się od 2200 do 4000 PLN.
W przypadku zgłoszenia znaku w trybie międzynarodowej rejestracji procedura będzie trwać dłużej – zwykle ponad 18 miesięcy. Wiąże się ona z koniecznością:
- uiszczenia opłaty urzędowej do Biura Międzynarodowego WIPO w wysokości od 753 CHF (ok. 3170 PLN),
- opłatą dla urzędu pochodzenia – w przypadku Urzędu Patentowego RP to 600 PLN, a w przypadku EUIPO – 300 EUR (ok. 1366 PLN),
- kosztami ewentualnej obsługi prawnej.
Certyfikat rejestracji znaku wydaje się na wniosek, co wiąże się z dodatkowymi opłatami i koniecznością oczekiwania – najczęściej ok. 3 miesięcy.
Chiny – postać zgłaszanego znaku towarowego
Pierwszą kwestią, na którą warto zwrócić uwagę, zgłaszając znak w Chinach, jest to, że rejestracja nazwy zapisanej alfabetem łacińskim nie gwarantuje ochrony tej nazwy zapisanej po chińsku. Rozwiązaniem może być po prostu dosłowne tłumaczenie znaku – skorzystali z niego przykładowo właściciele marki Microsoft. Chronią oni w Chinach znak 微软[2], stanowiący kombinację słów wymawianych jako „Wēi” (w j. angielskim oznaczający „micro”) i „ruǎn” (w j. angielskim oznaczający „soft”).
Jeżeli natomiast dosłowne tłumaczenie elementów słownych znaku nie jest możliwe (czyli gdy nie posiadają one konkretnego znaczenia), bądź gdy zależy nam, aby oznaczenie odczytane przez chińskiego odbiorcę brzmiało podobnie do pierwotnej wersji, istnieje inne wyjście. Jest nim stworzenie oznaczenia zbliżonego fonetycznie za pomocą transliteracji. Wykorzystać do tego można pinyin[3], czyli zapis fonetyczny języka chińskiego w alfabecie łacińskim. Z tego rozwiązania skorzystał Dior, który zgłosił w Chinach znak „Dí’ào” (迪奥)[4].
Najlepszym chińskim „odpowiednikiem” będzie oczywiście znak powstały przy użyciu obydwu wyżej opisanych metod. Zastosowali je właściciele marki IKEA, którzy chronią znak „yíjiā” (宜家), oznaczający „harmonijny dom”[5].
Zgłoszenie znaku towarowego w Chinach – wykaz towarów i usług
Przy dokonywaniu zgłoszenia każdego znaku towarowego ważny jest dobór odpowiedniego wykazu towarów i usług. To właśnie on wyznacza zakres ochrony znaku, który rozciąga się na te towary i usługi, a w przypadku wystąpienia po stronie odbiorców ryzyka pomyłki – na towary i usługi podobne.
Do przygotowania wykazu stosuje się klasyfikację nicejską, która składa się z 45 klas. Klasy 1 do 34 obejmują towary, a klasy 35 do 45 – usługi. Co jednak specyficzne dla Chin, klasy te dodatkowo podzielone są na podklasy, a przynależność danych towarów czy usług do jednakowej podklasy ma decydujące znaczenie przy ocenie ich podobieństwa.
Takie rozwiązanie wprowadzono w celu usprawnienia procesu rejestracji przy ogromnej liczbie napływających do chińskiego urzędu zgłoszeń znaków i sprzeciwów do nich. Jego minusem jest to, że nie pozostawia on pola do argumentacji dotyczącej czynników wpływających na podobieństwo danych towarów czy usług (np. podobnego charakteru towarów bądź ich przeznaczenia). Jest to możliwe w większości innych urzędów.
Co to dokładnie oznacza dla rejestrujących chiński znak towarowy?
Dla zobrazowania tego problemu weźmy towary takie jak „obuwie” i „odzież”. Znajdują się one w innych podklasach klasy 25 – obuwie w podklasie 2507, a odzież w 2501[6]. Oznacza to, że gdy jeden przedsiębiorca zgłosi znak dla „obuwia”, to nie będzie mógł się skutecznie sprzeciwić rejestracji podobnego, a nawet identycznego znaku, przeznaczonego dla odzieży, na rzecz innego przedsiębiorcy.
Rozwiązaniem jest tutaj zgłoszenie znaku dla towarów czy usług znajdujących się we wszystkich podklasach istotnej dla nas klasy. Trzeba jednak liczyć się z tym, że znak może zostać na wniosek osoby trzeciej „wygaszony” w zakresie, w którym nie był używany przez trzy lata po rejestracji.
Co jeżeli znaku towarowego w Chinach nie zarejestrowano na czas?
W przypadku, gdy w rejestracji naszego znaku w Chinach, ubiegnie nas inny podmiot, mamy dwie możliwości.
- Pierwsza – wystąpienie z wnioskiem o unieważnienie uzyskanego przez niego prawa, np. powołując się na złą wiarę zgłaszającego.
- Druga – wystąpienie z wnioskiem o jego wygaszenie, o ile znak nie był w odpowiednim czasie używany.
Postępowania te są jednak kosztowne i czasochłonne, przy czym nie dają oczywiście gwarancji odzyskania znaku. Dlatego planując, choćby w dalszej perspektywie, wejście na rynek chiński, zachęcam do jak najwcześniejszej rejestracji swojej marki w tym państwie.
[1] https://www.rp.pl/Biznes/307069909-Polskie-firmy-traca-w-Chinach-znaki-towarowe.html
[2] Źródło: baza danych Chińskiego Urzędu Znaków Towarowych (China Trade Mark Office – CTMO)
[3] https://pl.wikipedia.org/wiki/Pinyin_(ujednoznacznienie)
[4] Źródło: baza danych Chińskiego Urzędu Znaków Towarowych (China Trade Mark Office – CTMO)
[5] https://www.legalmondo.com/2020/02/china-trade-mark-registration/
[6] https://www.hfgip.com/taxonomy/term/602
