23 wrz Renoma znaku towarowego – przesłanka rozszerzonej ochrony
Podstawową funkcją znaków towarowych jest umożliwienie odbiorcom odróżnienia jednych towarów lub usług od innych. Znaki towarowe mogą też pełnić funkcję reklamową oraz być nośnikiem informacji o jakości [1].
Zdarza się, że wskutek długiego używania i popularności znaku, uzyskuje on status znaku renomowanego. Zwykle wiąże się to z dużymi nakładami pieniężnymi przeznaczonymi na rozwój marki i budowanie jej pozycji. W związku z tym, znaki cieszące się renomą korzystają z szerszego zakresu ochrony.
Renoma znaku towarowego – co to jest i co oznacza?
Ani przepisy prawa europejskiego, ani polskiego, nie definiują pojęcia znaku renomowanego. Nie istnieje też procedura zgłoszenia znaku jako renomowanego. Z perspektywy językowej, „renoma” oznacza rangę, dobrą sławę lub opinię. Potocznie kojarzy się z luksusem lub wysoką jakością. W świetle unijnego orzecznictwa przyjmuje się, że znak posiadający renomę to taki, który jest rozpoznawany przez znaczną część odbiorców[2]. Zrównano więc renomę znaku z poziomem jego znajomości na określonym terytorium. Zgodnie z orzecznictwem polskim, z przyczyn historycznych, do tego kryterium ilościowego dodaje się jeszcze kryteria jakościowe, takie jak wartość znaków czy też jakość towarów lub usług[3]. Stanowisko takie jest jednak szeroko krytykowane jako sprzeczne z prawem Unii Europejskiej.
Wyrazem szerszej ochrony renomowanego znaku towarowego jest to, że jego właściciel może uniemożliwić osobom trzecim rejestrację lub używanie w obrocie oznaczenia identycznego lub podobnego – nawet w stosunku do innych towarów i usług niż te, dla których zarejestrowano dany znak renomowany[4]. Przesłanka ta ma znaczenie, gdy używanie zgłoszonego znaku bez uzasadnionej przyczyny mogłoby przynieść zgłaszającemu nienależną korzyść (tzw. pasożytnictwo) lub zaszkodzić charakterowi odróżniającemu lub renomie znaku wcześniejszego (tzw. rozmycie). Dodatkowo, zgodnie z orzecznictwem europejskim, przy ocenie stopnia podobieństwa znaku renomowanego i innego oznaczenia, wystarczy, że znaki są do siebie podobne w takim stopniu, że odbiorcy mogą je ze sobą skojarzyć[5].
Renomowane znaki w praktyce
W decyzji z 11 czerwca 2021 r. (sprawa B 003110866)[6] wydział sprzeciwów EUIPO odmówił rejestracji poniższego znaku towarowego, przeznaczonego do oznaczania sprzętu medycznego i usług medycznych:
Wnoszący sprzeciw, właściciel marki CHANEL, jako podstawę wskazał poniższy francuski znak towarowy cieszący się renomą:
Wcześniejszy znak zarejestrowany jest dla szerokiej gamy towarów i usług, między innymi dla kosmetyków, odzieży i usług reklamowych. Unijny urząd stwierdził średnie podobieństwo wizualne oraz brak podobieństwa koncepcyjnego pomiędzy oznaczeniami. Mimo to zdecydował, że na skutek silnej renomy znaku wcześniejszego, należy uznać, że kwestionowany znak będzie natychmiast przywoływał w świadomości opinii publicznej znak wcześniejszy – zarówno w odniesieniu do towarów i usług podobnych, jak i tych bardziej odległych. Wydział sprzeciwów EUIPO odmówił rejestracji spornego oznaczenia stwierdzając, że zgłoszony znak będzie czerpał nienależną korzyść z charakteru odróżniającego lub renomy znaku wcześniejszego.
Podobna decyzja zapadła w sprawie sprzeciwu właściciela znaku L’Oréal wobec zgłoszenia znaku słownego Aoral (sprawa B 003076909)[7]. Urząd stwierdził, że pomiędzy oznaczeniami brakuje podobieństwa koncepcyjnego, podobieństwo wizualne jest niskie, a fonetyczne średnie. Mimo to, sprzeciw uwzględniający przesłankę renomy był skuteczny ze względu na istnienie prawdopodobieństwa, że zgłoszony znak będzie czerpał nienależną korzyść z renomy znaku wcześniejszego. Wydział sprzeciwów EUIPO uniemożliwił tym samym rejestrację znaku słownego Aoral.
Renoma skutkuje poszerzeniem zakresu ochrony danego oznaczenia. Należy ją jednak wykazać w odpowiedni sposób, o czym pisaliśmy w artykule dotyczącym dowodów renomy oraz w artykule poświęconym wykazywaniu renomy w oparciu o zasięgi influencerów. Aby ustalić, czy dany znak jest renomowany, konieczne jest przeprowadzenie zaawansowanej oceny prawnej obszernego zbioru materiałów. Często konieczne jest też przeprowadzanie badań opinii publicznej. Najlepszym potwierdzeniem renomy jest opinia prawna renomowanej kancelarii i zapadłe na jej podstawie korzystne orzeczenia i decyzje.
[1] Wyrok Trybunału z dnia 18 czerwca 2009 r., Sprawa C-487/07.
[2] Wyrok Trybunału z dnia 14 września 1999 r., Sprawa C-375/97.
[3] Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 kwietnia 2016 r. VI SA/Wa 2433/15
[4] Art. 1321 ust. 1 pkt 4 pwp oraz art. 8(5) EUTMR.
[5] Wyrok Trybunału z dnia 23 października 2003 r., Sprawa C-408/01; Wyrok Trybunału z dnia 27 listopada 2008 r., Sprawa C-252/07.
[6] Decyzja Wydziału Sprzeciwów EUIPO z dnia 11 czerwca 2021 r. w sprawie B 3 110 866.
[7] Decyzja Wydziału Sprzeciwów EUIPO z dnia 17 grudnia 2019 r. w sprawie B 3 076 909.
