08 sie Troll patentowy
System patentowy opiera się na prostej relacji: w zamian za ujawnienie nowatorskiego wynalazku społeczeństwu, wraz z jasnym wyjaśnieniem, jak go używać, zgłaszający patent otrzymuje maksymalnie 20-letnią wyłączność prawną.
Jednak wynalazcy i przedsiębiorcy nie zawsze pamiętają o tym, aby zabezpieczyć swoje prawa. Często też, ze względu na wymagający, długi i niekiedy kosztowny proces uzyskania praw wyłącznych, w ogóle się na to nie decydują. Również w wielu dziedzinach rozwój nowych technologii jest tak szybki, że nie sposób jest zabezpieczyć wszystkie swoje interesy – w końcu zebranie i przygotowanie wymaganych dokumentów wymaga czasu i zasobów finansowych. Nietrudno jest zgadnąć, do czego może doprowadzić taka „luka”. Na scenę wkracza on – niesławny „troll patentowy”.
Troll patentowy czyli kto?
Troll patentowy (ang. Patent troll) to firma lub osoba, która nabywa wiele patentów bez chęci faktycznego rozwoju produktów. Zamiast zarabiać na produkcie wszczyna wiele procesów o naruszenie patentu. Jedynym celem trolli patentowych jest identyfikacja potencjalnych sprawców naruszeń i uzyskanie od nich korzyści finansowych
Uzbrojeni w te rozległe i niejasne patenty, trolle będą następnie wysyłać wezwania do tych, którzy mogą naruszać ich prawa. Listy te grożą podjęciem działań prawnych, chyba że domniemany sprawca naruszenia zgodzi się uiścić opłatę licencyjną, która często może sięgać dziesiątek, a nawet setek tysięcy złotych.
Często najprostszym i najbardziej opłacalnym rozwiązaniem jest uiszczenie rzekomej opłaty licencyjnej – proces o naruszenie praw może trwać latami, a jego koszty mogą znacznie przewyższyć żądaną kwotę.
Problem, który dotyka i małych, i dużych
Głośną sprawą był spór Netflix oraz Blackbird Technologies – portal udostępnił usługę pobierania treści, aby można je było obejrzeć także offline. Pozew oparty był na podstawie amerykańskiego patentu, który dotyczył, wydawać by się mogło, rozwiązania, w którym użytkownik danego serwisu wnosi o dostęp do konkretnych treści. Dane są pobierane, tworzona jest kopia na CD, która następnie zostaje wysłana użytkownikowi pocztą. Zastrzeżenia patentowe, wyznaczające zakres ochrony, były jednak znacznie szersze. Na tyle, że pozwoliły objąć patentem, także działania niewykorzystujące płyt CD:
A computer-implemented method of digital data duplication comprising: taking requests at one or more user interfaces; transmitting said requests through a network to a computer; assigning each of said requests to one of a plurality of output devices; and executing the duplication process, wherein said computer comprises: at least one first module configured to create a task log based on incoming requests; at least one second module configured to store all data necessary for executing said duplication process; at least one third module configured to create a subset of said data stored in said second module, further configured to download said subset to one of said output devices, and further configured to command said output device to transfer said subset onto blank media; and a connection through which said second module communicates with said first module and said third module.
O ile najczęściej duże korporacje padają ofiarą trolli patentowych, łatwiej im sobie z nimi poradzić. Duże podmioty są też bardziej odporne na groźby wszczęcia sporu sądowego Największy problem z trollami mają jednak małe przedsiębiorstwa i start-upy.
„Ulubioną” dziedziną trolli patentowych są technologie telekomunikacyjne i informacyjne, które w 2017 roku stanowiły w Unii Europejskiej prawie 75% spraw[1].
Jak się chronić przed trollem patentowym?
Niestety działalności takich podmiotów jak trolle patentowe nie da się całkowicie wyeliminować. Najlepiej pokazują to amerykańskie doświadczenia. Ważne jest, aby nie zapominać o zabezpieczaniu swoich interesów. Warto też pamiętać, że bogate portfolio praw, a w tym patentów, może być cennym narzędziem walki z niesłusznymi oskarżeniami o naruszenie cudzych praw.
Liczba sporów związanych z trollami patentowymi w UE[2]
Dostałem wezwanie od trolla patentowego – co zrobić?
W takim przypadku rekomendujemy jak najszybszy kontakt z zawodowym pełnomocnikiem. Wielokrotnie takie wezwania są całkowicie nieuzasadnione. Z drugiej strony ich zignorowanie może być bardzo ryzykowne.
Ostrzegamy też przed pochopnym uznawaniem wszelkich wezwań do zaniechania naruszeń za pochodzące od trolli patentowych. Bardzo często takie wezwanie jest elementem uczciwej walki konkurencyjnej i narzędziem ochrony uzasadnionych interesów gospodarczych.
[1] Źródło: raport DARTS IP, NPE litigation in Europe, luty 2018.
[2] Żródło: raport DARTS IP, NPE litigation in Europe, luty 2018.
Źródło zdjęcia: Jan Ontkoc (storkman) – użytkownik Pixabay.com
