04 gru Wygaśnięcie prawa ochronnego na znak towarowy w praktyce
Wygaśnięcie prawa ochronnego na znak towarowy może dotyczyć sytuacji, w której z jakiś powodów Twój biznes (lub jego część) zwalnia. W praktyce objawia się to wycofaniem produktu, całej marki, a nawet zawieszeniem działalności gospodarczej. W takich sytuacjach możesz stracić prawo do swoich znaków towarowych (nazw, logo), nawet jeśli zostały one już zarejestrowane przez urząd patentowy. Z tego tekstu dowiesz się, jak wygląda postępowanie o wygaszenie oznaczenia. Poznasz także 3 strategie, jak utrzymać znak jako aktywo przedsiębiorstwa.
Na początek warto zwrócić uwagę, że wygaśnięcie prawa ochronnego na znak towarowy zależy od tego, w jakich krajach prowadzisz biznes. W Polsce i Unii Europejskiej możesz stracić markę, jeśli nie korzystasz z niej przez 5 lat po dacie rejestracji znaku. Ale przykładowo w Rosji czy Chinach kontynentalnych okres ten wynosi tylko 3 lata.
Co oznacza w praktyce używanie znaku? To prezentowanie nazwy czy logo w obrocie handlowym dla towarów i usług, dla jakich zostały one zarejestrowane. Czyli Twoi potencjalni klienci muszą mieć możliwość zetknięcia się ze znakiem.
Za takie kwalifikowalne użycie nie uznaje się przykładowo:
- Używania w dokumentach wewnętrznych (prezentacje, procedury),
- Wyliczenie oznaczenia innych produktów niż tych, dla których chronisz zarejestrowany znak (jeśli znak został zarejestrowany jako towar kosmetyczny, nie możesz użyć go do oznaczania produktów spożywczych),
- Używania w zmodyfikowanej znacząco formie (np. nowe logo po rebrandingu zawierające tylko tę samą nazwę).
Co oznacza utrata praw do znaku?
Jeżeli stracisz zarejestrowany znak towarowy, oznacza to, że automatycznie przestaniesz posiadać przywileje związane z własnością. Czyli przykładowo:
- Konkurent może zacząć używać Twojej nazwy dla swojej marki czy produktu. Nie musi tego z Tobą konsultować czy płacić Ci licencji.
- Inne przedsiębiorstwo będzie miało prawo zarejestrować ten znak zamiast Ciebie. Wówczas to konkurent stanie się nowym i jedynym właścicielem prawa.
- Stracisz ochronę prawną na domenę brzmiącą tak samo jak zarejestrowana nazwa.
Wygaśnięcie prawa ochronnego na znak towarowy na wniosek konkurenta
Zarejestrowany znak w postaci nazwy lub logo możesz stracić tylko w postępowaniu spornym. Czyli urząd patentowy sam z siebie nie odbierze Ci praw. Zareaguje jednak, kiedy Twój konkurent złoży wniosek o wygaśnięcie prawa ochronnego na znak towarowy.
Przygotowanie wniosku nie jest trudne. Właściwie wystarczy, że Twój biznesowy przeciwnik zauważy, że nie korzystasz ze znaku, opłaci wniosek (tysiąc złotych) i wskaże podstawę prawną. Dalej cała odpowiedzialność wykazania, że używasz znaku jest na Tobie.
Na odpowiedź na urzędowe zawiadomienie będziesz mieć zaledwie miesiąc. W tym czasie musisz zgromadzić wszystkie dowody świadczące o tym, że znak nadal jest w użyciu. Po wymianie korespondencji, Urząd Patentowy RP wyznaczy datę rozprawy.
O tym, czy Twój znak wygaśnie, decyduje urząd. Ma on zasadniczo trzy możliwości rozstrzygnięcia sprawy:
- Stwierdzenie wygaśnięcia prawa do znaku, czyli pozbawienie Cię praw.
- Oddalenie wniosku w całości i pozostawienie znaku przy Tobie.
- Częściowe uznanie i częściowe oddalenie wniosku.
Bez względu na to, jaka decyzja urzędu zapadnie, postępowanie sporne jest dla przedsiębiorców uciążliwością ze względu na dodatkową korespondencję prawną [MP4] . Nie wspominając już o możliwości utraty znaku, na którym nam nadal zależy. Z tych względów lepiej zapobiegać takim sytuacjom w świadomy sposób.
Wygaśnięcie prawa ochronnego na znak towarowy – 3 strategie obrony
Strategia 1
Podstawową strategią obrony jest zbieranie dowodów na używanie znaku – nawet w czasie, gdy Twoja działalność biznesowa jest wyciszona. Przykłady dowodów to:
- Faktury przychodowe z danym znakiem.
- Oświadczenia i faktury dotyczące wydatków na reklamę danej marki.
- Dowody reklamy w mediach tradycyjnych (wycinki gazet, spoty reklamowe, nagrania audio).
- Dowody reklamy w mediach elektronicznych (posty w social mediach, tekst sponsorowane, zrzuty ekranów).
Nie sugeruj się wyłącznie ilością dokumentów. Oczywiście dla produktów tanich i dostępnych (np. branża spożywcza) urząd będzie oczekiwał większych wolumenów sprzedażowych czy reklamowych. W przypadku produktów luksusowych – jak samochody czy drogie zegarki – faktur czy dowodów reklamy może być jednak znacznie mniej.
Strategia 2
Druga opcja to wykazanie, że marka nie była używana z ważnych powodów. I niestety w tym przypadku za taki powód nie możemy uznać kłopotów finansowych firmy czy zmiany w modelu biznesowym. Dla urzędu przekonujące będą:
- Ograniczenia przewozowe – np. embargo handlowe nałożone na towary oznaczane marką.
- Regulacje we wprowadzeniu produktów na rynek – np. konieczność uzyskania zezwolenia na nowy produkt leczniczy.
- Przypadki tzw. siły wyższej – np. działania zbrojne w danym kraju.
Strategia 3
Opcja numer trzy dotyczy „profilaktyki”. Czyli po prostu sprawdzaj, kiedy mija okres, po którym możesz stracić prawa. Jeżeli masz w portfolio wiele marek, to zdecydowanie polecamy profesjonalne zarządzanie bazą praw. Dzięki specjalistycznemu oprogramowaniu zarządzanemu przez kancelarię patentową nie przegapisz nie tylko opłat za kolejny okres ochronny, ale także terminów, gdy znak wygasa. Znając tę datę, możesz dużo wcześniej podejmować decyzje, czy chcesz o znak walczyć oraz w jaki sposób to zrobisz.
Podsumowanie
Jeżeli nie zależy Ci na danej marce, a Twoja firma nie inwestowała w jej renomę, to czasem utrata znaku nie jest niczym przerażającym. Wygaszająca decyzja urzędu niewiele zmieni w Twoim biznesie.
Jeśli jednak nie masz pewności, czy dana nazwa lub logo będzie Ci potrzebne w przyszłości, warto zadbać, aby nieumyślnie nie utracić już zdobytych praw. Ekspert pomoże Ci zarówno na etapie postępowania spornego, jak i w prowadzeniu profilaktycznych działań.
