05 wrz Prawna ochrona marki – 6 elementów strategii
Prawna ochrona marki jest niezbędna, jeśli inwestujesz w swój branding, marketing i utrzymanie zaufania klientów. Ponadto, możesz skutecznie zabezpieczyć przedsiębiorstwo przed podróbkami, nieuczciwymi praktykami konkurencji oraz ryzykiem utraty reputacji. Fundamentem tej ochrony jest rejestracja znaku towarowego, jednak należy mieć na uwadze, że sama rejestracja jest tylko jednym z jej elementów.
Prawna ochrona marki może, a nawet powinna być zróżnicowana – nie ma jednego wzoru pasującego do wszystkich sytuacji. Można jednak wyróżnić kilka kluczowych obszarów strategii, o których zawsze trzeba pamiętać w tym kontekście.
Oto nasza propozycja 6 takich elementów.
1. Analizy legalności używania marki
Pierwszym krokiem na drodze do skutecznej ochrony marki jest przeprowadzenie dokładnej analizy czystości i legalności jej używania. Celem takiej analizy jest upewnienie się, że wybrana nazwa, logo czy inne elementy identyfikujące markę nie naruszają praw osób trzecich oraz że nie są zarejestrowane jako znaki towarowe przez inne podmioty.
Analizy tego typu mogą mieć różny poziom szczegółowości, w zależności od konkretnej sytuacji i potrzeb organizacji. Obejmują one zarówno przeszukanie baz danych znaków towarowych, jak i ocenę ryzyka potencjalnych sporów. Dzięki analizie, można zidentyfikować możliwe zagrożenia jeszcze przed wprowadzeniem marki na rynek, co pozwala uniknąć kosztownych sporów sądowych w przyszłości, a w niektórych przypadkach także kosztów związanych z wycofaniem towarów z rynku.
Nasza kancelaria oferuje autorską usługę BRANDSTORM®, która polega na 90-minutowym spotkaniu z klientem, w trakcie którego rzecznik patentowy w czasie rzeczywistym udziela wstępnych porad w zakresie oceny proponowanych przez klienta oznaczeń danego produktu lub usługi. To rozwiązanie szczególnie przydatne, gdy pomysłów na markę jest kilka, np. od agencji barandingowej. Usługa BRANDSTORM® pozwala w szybki i efektywny kosztowo sposób wytypować najkorzystniejszą markę, którą można następnie zbadać w pełnej analizie.
2. Rejestracja znaku towarowego
Kolejnym, kluczowym etapem jest zgłoszenie znaku towarowego do rejestracji. To stosunkowo prosty i szybki proces, jeśli Twoje zgłoszenie zostało wcześniej odpowiednio przygotowane. Ważne jest świadome wybranie właściwej formy zgłoszenia znaku oraz wybór adekwatnego terytorium ochrony. Jeśli nie masz wewnętrznie wsparcia specjalisty ds. własności intelektualnej, trudno zrobić to samodzielnie.
By znak był chroniony w odpowiednim zakresie, konieczne jest też skonstruowanie odpowiedniego wykazu towarów i usług, a tu błędy zdarzają się nawet dużym podmiotom. Dlatego warto w tym zakresie skorzystać z pomocy kancelarii patentowej, która kompleksowo przeprowadzi postępowanie rejestracyjne i wskaże najkorzystniejsze rozwiązania. Na przykład możliwość uzyskania dofinansowania na opłaty rejestracyjne.
Warto też pamiętać, że rejestracja nie oznacza dożywotniej ochrony, a zarejestrowanego znaku towarowego trzeba używać. Inaczej uprawniony do znaku naraża się na utratę prawa do wyłącznego korzystania z niego.
3. Monitoring rejestrów znaków towarowych
Po zarejestrowaniu znaku towarowego prawna ochrona marki powinna obejmować także regularny monitoring znaków towarowych. W wielu urzędach (w tym w Urzędzie Patentowym RP oraz w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej) obowiązuje system sprzeciwowy.
Oznacza to, że urząd samodzielnie nie bada, czy istnieje już podobny znak do zgłoszonego, a jedynie właściciel wcześniejszego oznaczenia może sprzeciwić się nowej rejestracji. By zrobić to we właściwym terminie konieczne jest regularne sprawdzenie rejestrów znaków towarowych. Pozwoli Ci to odpowiednie wcześniej wychwycić kolizyjne zgłoszenie, czyli konkurentów, którzy chcą korzystać z nazwy czy logo takich samych lub podobnych do Twoich oznaczeń.
Monitoring znaków towarowych można wykonywać samodzielnie, korzystając z baz znaków towarowych. Efektywniejszym czasowo rozwiązaniem jest jednak skorzystanie z pomocy profesjonalnych podmiotów i oprogramowania, które pozwala zautomatyzować ten proces.
4. Aktywne wyszukiwanie naruszeń
Kolejnym elementem ochrony marki jest aktywne poszukiwanie możliwych naruszeń praw do znaku towarowego. W tym celu (jak przy monitorowaniu rejestrów) można takie działania prowadzić bez specjalistycznych narzędzi lub też skorzystać z wielu zautomatyzowanych rozwiązań. Konkretne działania należy dopasować do branży.
Dla przykładu na naszym blogu opisaliśmy nasz pomysł na monitorowanie platform e-commerce właśnie pod kątem wychwytywania naruszeń. W tym zakresie warto działać aktywnie, ponieważ dużo łatwiej jest zażegnać spór w momencie, gdy inny podmiot dopiero zaczął używać spornego oznaczenia, niż gdy jest ono używane od lat. Czasem wystarczy wezwanie do zaprzestania naruszeń, by konkurent zdał sobie sprawę, że jego marka narusza cudze prawa.
5. Ściganie naruszeń
Naturalną kontynuacją monitorowania znaków towarowych oraz wyszukiwania naruszeń jest wnoszenie sprzeciwów i ściganie naruszeń.
Jeśli okaże się, że konkurent próbuje zarejestrować znak towarowy, który koliduje z istniejącą marką, konieczne jest wniesienie sprzeciwu do odpowiedniego urzędu. Również w sytuacji, gdy dojdzie do naruszenia praw do marki, wskazane może być podjęcie bardziej zdecydowanych kroków prawnych i złożenie pozwu przeciwko naruszycielowi.
Długotrwałe tolerowanie kolizyjnego znaku może skutkować utratą możliwości dochodzenia swoich praw. Jest to wprost uregulowane w prawie unijnym, zgodnie z którym, gdzie właściciel wspólnotowego znaku nie może sprzeciwiać się używaniu późniejszego znaku, jeżeli przez 5 lat świadomie tolerował jego używanie[1]. Ta zasada znajduje też uznanie w polskim orzecznictwie[2].
Profesjonalne podmioty takie jak nasza kancelaria korzystają także ze specjalistycznych baz danych, które pozwalają na sprawdzenie statystyk wygranej w podobnych sprawach, a także weryfikację, czy przeciwnik sam inicjuje spory i z jakim rezultatem. Dzięki temu klient może podjąć świadomą decyzję, czy warto ścigać dane naruszenie.
6. Prawna ochrona marki i współpraca z profesjonalistami
Prawna ochrona marki to element konieczny dla organizacji dbających o swój wizerunek i bezpieczeństwo. Nie zawsze konieczne jest zlecanie szeroko zakrojonych analiz i korzystanie z szeregu zaawansowanych narzędzi. Jednak świadome działania w zakresie ochrony marki na pewno zaprocentują w przyszłości.
Warto zacząć od nawiązania współpracy z zewnętrznym podmiotem specjalizującym się w tej materii. Wiele z opisanych wyżej działań można bez przeszkód wykonać wewnątrz organizacji, jednak posiadanie zaufanego partnera w postaci kancelarii patentowej w sytuacjach wymagających szybkiej i zdecydowanej reakcji jest nieocenione. Tym bardziej, że kiedy już wystąpi problem, zwykle z formalnego punktu widzenia jest bardzo niewiele czasu na przygotowanie odpowiedzi (np. na pismo wzywające do zaprzestania naruszeń).
Jeśli szukasz tego typu pomocy, skontaktuj się z nami.
[1] Art. 61 ust. 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1001 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (Dz.U. L 154 z 16.6.2017, p. 1–99).
[2] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 października 2009 r. V CSK 102/09, Legalis nr 288309.
